شکستن دیوار تحریم‌ها با تجارت دولت سیزدهم با همسایگان/ شقاقی شهری: دولت اجازه نداد اقتصاد کشور قفل شود
تاریخ انتشار: ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۳۶۷۸۳
به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، پرواز بالگرد رئیس‌جمهور در بک گراند توفان شن و دست تکان دادن زنان محلی با لباس‌های رنگی برای او بیشتر شبیه یک سکانس سورئال است؛ اما ما با یک واقعیت مواجه هستیم که تقریبا هر هفته در یکی از شهرهای ایران تکرار می‌شود اما تکراری نمی‌شود، توفان شن همه را یکدست خاکی کرده است، خاکی شدن عبا و عمامه مشکی رئیس‌جمهور بیشتر از بقیه به چشم می‌آید، جوانان با اشتیاق دور رئیس جمهور جمع می‌شوند و با او سلفی می‌گیرند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما این همه ماجرا نیست؛ ۱۴خرداد امسال از حرم امام خمینی (ره) پیام مهمی صادر شد. رهبر انقلاب در جمع قشرهای مختلف مردم فرمودند: «موارد متعددی داریم که امام با صراحت از مسئولین کشور ــ یا از یک نفر یا از مجموعه‌ای از مسئولان ــ قدرشناسی کرده. توصیه من این است، امروز که دشمن در صدد تخریب مسئولان انقلابی است، وظیفه قدرشناسی وظیفه سنگینی است؛ باید از مسئولین قدرشناسی کرد.»
حالا در ایامی که به نام هفته دولت نامگذاری شده و به مناسبت یک سالگی دولت سیزدهم در روزهای شهریور، می‌خواهیم از دیدگاه نخبگان و کارشناسان عملکرد دولت رئیسی در حوزه‌های مختلف سیاست خارجی، دیپلماسی چندجانبه گرایی و اقتصادی، تجارت خارجی و رویکردهای گفتمانی این دولت در دو حوزه جمهوریت و عدالت را مرور کنیم.
آنچه در ادامه می‌آید گفت‌وگوی تفصیلی ایرنا با وحید شقاقی شهری رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی و کارشناس اقتصادی است.
با توجه به اینکه یک سال از فعالیت دولت سیزدهم می‌گذرد و دیپلماسی همسایگی از سوی دولت دنبال شده، این امر چقدر به رشد تجارت خارجی کشور و بهبود وضعیت ترانزیت و ارتقای دیپلماسی اقتصادی کشور کمک کرده است؟
واقعیت این است که حوزه دیپلماسی اقتصادی-تجاری یکی از مهم‌ترین مباحث توسعه تجارت منطقه‌ای است. یک زمانی بحث جهانی شدن اقتصاد و جهانی شدن تجارت مطرح بود. ولی جهانی‌سازی یا جهانی شدن اقتصاد یک مدتی در ادبیات اقتصادی مطرح شد و موافقان خود را داش ولی نتایجی که به بار آورد، نتایج مناسبی نبود و در پروسه جهانی شدن عمدتاً کشورهای توسعه یافته با چپاول کشورهای در حال توسعه به اهداف اقتصادی خود رسیدند، لذا مخالفت‌ها با آن شدت گرفت و ایده منطقه‌گرایی مطرح شد و برخی معتقد بودند منطقه گرایی نسبت به جهانی شدن بهتر پاسخ می‌دهد. به همین دلیل از سال ۱۹۹۰ بویژه از سال ۲۰۰۰ به بعد بحث منطقه‌گرایی خیلی توسعه یافت و دوباره کشورهای دنیا بویژه کشورهای در حال توسعه به پیمان‌های دو یا چندجانبه منطقه‌ای روی آوردند و در منطقه ما نیز این رویکرد آغاز شد.
ما پیمان‌های منطقه‌ای اکو، بریکس و شانگهای را داشتیم و در کشورهای مختلف دنیا پیمان‌های منطقه‌ای با هدف توسعه تجارت و اقتصاد همسایگی و منطقه‌ای رونق پیدا کرد، به نظر من تجربه جهانی نشان داده که هرچه به سمت پیمان‌های منطقه‌ای و گسترش مبادلات همسایگی و منطقه‌ای برویم، هم امنیت اقتصادی –تجاری بهبود می‌یابد و هم وجه اقتصادی ترمیم می‌شود و امنیت سیاسی ما و همسایگان هم تامین می‌شود، لذ این امر یک موضوع چند وجهی است.
در ادبیات جهانی مدل‌هایی به نام مدل‌های جاذبه وجود دارد و پیمان‌های منطقه‌ای در مدل‌های جاذبه کار شد، در مدل‌های جاذبه حرف این بود هر چقدر فاصله کشورها از هم کمتر و همچنین فرهنگ، مذهب و زبان مشترک داشته باشند، این موارد می‌تواند به گسترش مبادلات تجاری منجر شود. ما در دهه‌های گذشته از توسعه مبادلات منطقه‌ای غفلت کردیم و آمارهای مناسبی از عملکرد پیمان‌های منطقه ای نداشتیم.
دولت در کنار پیمان‌های بین‌المللی، به پیمان‌های منطقه‌ای هم اهمیت می‌دهد
دولت قبل در اکو و دیگر پیمان‌های منطقه‌ای عملکرد مناسبی نداشتند، حتی در مبادلات بین کشوری با همسایگان هم وضعیت ما مناسب نبود اما دولت سیزدهم این هدف گذاری را انجام داده و افق گشایی دنبال شد به طوری که در کنار پیمان‌های بین‌المللی، به پیمان‌های منطقه‌ای اهمیت می‌دهد، برای آنها هم اجلاس شانگهای و هم بریکس اهمیت دارد، چون سه کشور مهم چین، هند و روسیه عضو آن هستند و هم بحث تجارت همسایگی را با عراق، ترکیه و دیگر کشورهای همسایه عملاً در دستور کار خود قرار داده که نیاز به برنامه دارد و از این رو دولت‌ها باید برنامه مشخصی در این موضوع در نظر بگیرند.
سرمایه‌گذاری‌های مشترک و تجارت مهم‌ترین دستاورد دیپلماسی همسایه محوری
به صورت آماری می‌توانید بیان کنید، رشد تجارت خارجی و بحث افزایش ترانزیت چقدر در دوره جدید تغییر داشته است؟
تجارت بحث کوتاه مدت نیست و باید به پیمان‌های منطقه‌ای و تجارت همسایگی با یک افق میان مدت و بهتر بلندمدت نگاه کنیم؛ اینکه انتظار داشتیم ظرف یکسال شاهد تحولات آماری و کمّی باشیم، اشتباه است. ابتدا اقدامات صورت می گیرد و بعد از آن نتایج کمّی حاصل می شود. مثلاً ایران، رایزن‌ها و سفرا فعال و مراودات سیاسی و رایزنی با همسایگان آغاز می‌شود. اثرات این رایزنی‌ها و رفت‌وآمدها و بحث ها آرام آرام خود را در سرمایه‌گذاری‌های مشترک و تجارت بین کشوری نشان دهد. برخی می‌گویند همه دولت ها به کشورهای همسایه می‌روند ولی چرا خیلی اتفاقی نمی‌افتد، می‌توان گفت این موضوع اساساً آغازگر حرکت سیاسی است و ابتدا روابط سیاسی توسعه می‌یابد و پیامد روابط سیاسی، روابط اقتصادی است بنابراین ما ابتدا باید نگاه خود را مبتنی بر روابط سیاسی بدانیم و بعد از آن روابط اقتصادی و تجاری را آغاز کنیم.
در فضای توجه به دیپلماسی اقتصادی و رفتن به سوی چندجانبه گرایی اقتصادی در دولت سیزدهم، این موضوع چه نقشی در خنثی‌سازی تحریم‌ها دارد؟
آنچه موجب شد بخشی از تحریم‌ها در کشور کمرنگ‌تر شود، همین مسئله تجارت ما با کشورهای همسایه به ویژه عراق بود. بخشی از نیازها را از طریق کشورهای همسایه توانستیم تامین کنیم و اجازه ندادیم اقتصاد قفل شود. هر چقدر پیمان‌های منطقه ای تقویت شود جلوی تحریم‌های یک جانبه یا چند کشوری جهانی گرفته می‌شود. یکی از دلایلی که کشورها به سمت پیمان‌های منطقه‌ای رفتند این بود که تحت تاثیر تکانه‌ها و بحران‌های جهانی قرار نگیرند و این روابط امنیت سیاسی، امنیت اقتصادی ایجاد می‌کند و هم می‌توان تحریم‌ها را از کانال همسایگان دور زد و این رابطه هر چقدر در هم تنیده باشد شدت تکانه‌ها، بحران‌ها و تحریم‌ها کاسته می‌شود. بنابراین این امر، تجربه جهانی و اثبات جهانی داشته است.
در یکسال اخیر روند مبارزه با فساد و اصلاح ساختارها از نظر شما چطور پیش رفته است و در عین حال این روند چه تاثیری در برقراری عدالت داشته است؟
واقعیت این است که فساد در اقتصاد ایران ساختاری و نهادی است. البته من هم مبارزه با معلول را نمی‌خواهم رد کنم و بگویم مفید نیست ولی چاره کار نیست و تا زمانیکه نهادها و ساختارها اصلاح نشوند همچنان فساد وجود خواهد داشت و پنهان خواهد ماند و گاهی زنگ خطر و هشدار آن شنیده می‌شود. یعنی ما اگر ریشه را حل نکنیم معلول را از غرق شدن نمی‌توانیم نجات دهیم. یک معلول را دستگیر و محاکمه می‌کنیم، دوباره معلول دیگری ایجاد می‌شود و این به همین ترتیب ادامه می‌یابد. بنابراین یک نفر باید این ریشه را اصلاح کند و این امر نیاز به اصلاحات ساختاری دارد.
هنوز مبارزه با فساد جای کار زیادی دارد. شفافیت اقتصاد ایران ضرورت است، این اتفاق از طریق کنترل گردش مالی افراد حقیقی-حقوقی و از کانال سیستم بانکی است که می‌توان این مسیر را دنبال کرد. یعنی هر مبلغی که می خواهد وارد حساب شود یا از حساب فرد حقوقی و حقیقی خارج شود باید سند داشته باشد، در آن زمان نمی‌توان فساد کرد و ریشه فساد را می‌خشکاند. مسئله اصلی این است که ساختارها تا زمانی که اصلاح نشوند فساد کنترل نمی‌شوند.
روندی که دولت سیزدهم شروع کرده آیا چشم انداز اصلاح این روند را به ما می‌دهد؟
دولت آقای رئیسی دولت معتقدی در این مسئله بود و بارها شعار مبارزه با فساد داده شد، اتفاقاً آقای رئیسی این بحث را داشت که برای مبارزه با فساد باید از دولت شروع کرد تا قوه قضائیه؛ یعنی بحث آقای رئیسی این بود که اگر دولت سالم‌سازی شود، بحث قوه قضائیه در مرحله دوم مبارزه با فساد خواهد بود. لذا این وعده‌ای که آقای رئیسی داده بود به نظر من جای کار بسیار دارد و اصلاحات ساختاری هم در نظام بانکی و هم در نظام مالیاتی و هم در میزان یارانه‌ای نیاز است که برای کنترل فساد و کاهش رانت انجام شود.
ارز ۴۲۰۰ یکی از ریشه‌های رانت بود که خشکانده شد
مثلا یکی از ساختارهایی که اخیرا در جهت کنترل رانت اعمال شد، بحث حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بود. ارز ۴۲۰۰ تومانی یک معضلی بود که مدام به خاطر آن درگیر رانت بودیم یعنی افرادی ارز ۴۲۰۰ تومان می‌گرفتند و رانت عظیمی نصیب آنها می‌شد ولی کالا وارد کشور نمی‌شد. این یک جراحی سطحی بود که انجام و ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شد و معادل آن مبلغ نقدی به خانوارها داده می‌شود. این یکی از ریشه‌های رانت بود که خشکانده شد ولی در حوزه های دیگر ریشه‌های رانت و فساد داریم، در نظام مالیاتی، نظام بانکی، نظام یارانه‌ای و ... این وجود دارد که هر یک اصلاحات ساختاری نیاز دارد که باید در این مسیر حرکت شود.
من فکر می‌کنم هنوز در دولت عمدتاً نگرش مبارزه با معلول غالب است. در حالی که باید مسیر را به اصلاحات ساختاری فساد و رانت بازگردانیم. مصداقی که برای من جالب است این است که دوباره بحث قیر رایگان تصویب شد و احتمالاً چند روز بعد هم اجرایی می شود. این یکی از ریشه‌های رانت است که باید دولت تلاش می کرد اجازه نمی‌داد قیر رایگان که شبهه‌ناک است تصویب شود.
اگر بخواهیم جمع بندی کلی داشته باشیم ارزیابی شما چیست؟
دولت در این یکسال، اقدامات حداقلی را به انجام رسانده است، مثل حذف رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی که اقدام مثبتی بود ولی نگرش درون دولت همچنان نگرش مبارزه با معلول است در حالیکه دولت همانطور که آقای رئیسی وعده داده بود باید مبارزه با معلول را کمرنگ‌تر کند و به سمت اصلاح ریشه های فساد برود که با اصلاحات ساختاری در حوزه بانک، مالیات و یارانه‌هاست. هنوز این اقدام در دولت انجام نشده است. دستگاه مبارزه با فسادی که بعنوان مامور ویژه انتخاب شده است، همچنان انتظار داریم در آن نهاد اصلاحات ساختاری اولویت داشته باشد. همان جایی که آقای درویشیان به عنوان بازرس ویژه رئیس جمهور منصوب شده است. آنجا باید اقدامات لازم برای اصلاحات ساختاری مبارزه با فساد دیده شود و در دولت نیز مصوب و اجرایی شود چراکه ما با روش مبارزه با معلول به جایی نمی‌رسیم.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: تجارت دولت دیوار تحریم ها تحریم ها دولت سیزدهم کشورهای همسایه ایرنا پیمان های منطقه ای اصلاحات ساختاری ارز ۴۲۰۰ تومانی مبارزه با معلول کشورهای همسایه مبارزه با فساد ریشه های رانت دولت سیزدهم آقای رئیسی جهانی شدن تحریم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۳۶۷۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فساد و مفسد در دولت سیزدهم تحمل نخواهد شد
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی با اشاره به عهد دولت مردمی با مردم برای مبارزه قاطع با فساد و مفسد گفت: به همه مسئولان تأکید کرده‌ام که در این دولت فساد و مفسد مطلقاً تحمل نخواهد شد.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی بعد از ظهر امروز پنجشنبه در اجتماع مردم مناطق جنوب غربی تهران، در صحن امام‌زاده حسن (ع) با گرامیداشت یاد شهیدان و ادای احترام به خانواده معظم شهدا تصریح کرد: مردم عزیز این مناطق در طول تاریخ انقلاب اسلامی همواره در صف مقدم دفاع از ارزش‌ها و آرمان‌ها و یار انقلاب، امام و رهبری بودند.
رئیس جمهور با بیان اینکه همواره به دنبال فرصتی بودم تا در جمع باصفا و نورانی مردمان سخت‌کوش و متدین این منطقه حضور یابم، افزود: بنای دولت اداره امور بر مبنای عمل به دستورات الهی در همه عرصه‌های زندگی، اجرای عدالت با تکیه بر امکانات داخلی و بر مبنای سند آمایش سرزمینی است. بر همین اساس در آغاز به کار دولت رفع تنش آبی ۱۰ هزار روستا، ناترازی‌های گسترده برق، کاهش بیکاری و رفع مشکل اشتغال و رفع دغدغه مردم درباره مسکن را مبنای کار خود قرار دادیم و امروز بخش قابل توجهی از این مشکلات برطرف شده‌اند.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی همچنین با بیان اینکه تلاش کرده‌ایم با استفاده از ظرفیت‌های متنوع کشور شرایط اقتصادی زندگی مردم را بهبود بخشیم، اظهار کرد: بنای بنده این نیست که بگویم دولت چه وضعیتی را تحویل گرفت و در گذشته وضعیت چگونه بوده است، اما فقط در یک مورد دولت را با ۴۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه تحویل گرفتیم که این کسری بودجه یکی از اصل‌ترین دلایل ایجاد تورم است، اما بدون استقراض از بانک مرکزی یا چاپ پول با تولید و ایجاد منابع و درآمد‌های جدید هم این کسری را رفع کردیم و هم توانستیم روند تورم را کاهشی کنیم.
رئیس جمهور اضافه کرد: دولت در ادامه این روند در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز بودجه را به شکلی تنظیم و تدوین کرد که منابع و مصارف همخوانی داشته باشند تا کسری بودجه به عنوان ریشه و بستر ایجاد تورم نداشته باشیم. همچنین رشد نقدینگی به عنوان یکی دیگر از عوامل ایجاد تورم در دولت کنترل شده و پس از رسیدن به هدف ۲۵ درصد در پایان سال گذشته، در حال حاضر ۲۴ درصد بوده و در حال کاهش به رقم ۲۳ درصد است. دولت همچنین اضافه برداشت بانک‌ها را نیز مدیریت کرده و سال گذشته سه موسسه بانکی که اضافه برداشت داشتند منحل شدند و امسال نیز بنای دولت این است که اگر موسسه‌ای مقررات در این زمینه را رعایت نکند، منحل شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی با بیان اینکه اینطور نیست که بنده ندانم در زندگی بعضی از مردم عزیزمان چه می‌گذرد، گفت: قبل از حضور در جمع شما مردم ابتدا در مسجد ابوذر در جلسه حل مسئله و پیگیری مسائل اولویت‌دار حضور یافتم و مشکلات درمانی، آموزشی و بافت فرسوده موجود در منطقه را مورد بررسی قرار دادیم و تصمیماتی برای رفع این مشکلات اتخاذ شد؛ بنای این دولت این نیست که از کنار چاله‌ها بدون چاره‌اندیشی عبور کند. ما هر کاری را که به نفع مردم باشد انجام خواهیم داد، ولو اینکه خوشایند برخی هم نباشد.
رئیس جمهور در ادامه محور دیگر کار دولت را مبارزه قاطع با فساد و مفسدان عنوان و اظهار کرد: به همه مسئولین اعلام کردم و نه فقط اعلام که اقدام هم کرده‌ام؛ که هر کجا فسادی دیده شود مطلقا به فساد و مفسد رحم نخواهد شد. بدانید در این دولت چنان که بارها گفته‌ام مخالف هرگونه رابطه ناسالم، تبعیض، پارتی‌بازی و رشوه در همه ادارات هستیم. حتی ممکن است کسی فساد نداشته باشد، اما در جایی که قرار گرفته کارآمدی لازم را ندارد، بنای دولت این است که در این رابطه اغماض نکند و حتماً جای او را به فردی کارآمد و کسی که بتواند تحول ایجاد کند، بدهد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی با بیان اینکه حداقل در ۹۰ مورد در این زمینه اقدام صورت گرفته که شاید همه آنها اعلام نشده باشد، گفت: بنای دولت این است که کار را به افراد کارآمد بسپارد.
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اجرای عملیات وعده صادق گفت: این اقدام برای همه مسلمانان و آزادی‌خواهان و هم دشمنان پیام داشت؛ پیام این عملیات برای دشمنان این بود که بنای نظام جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران، مقاومت و ایستادگی در مقابل همه دشمنان است. در پاکستان نیز این مسئله را بیان کردم که شهیدان ما، امام و رهبری به ما آموختند در مقابل دشمنان باید مقاومت و ایستادگی کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی افزود: این عملیات همچنین یک پیام برای دوستان انقلاب اسلامی داشت که پیام همبستگی، وحدت و اخوت بود. بدانید هر کس در دنیا به طرف ما دست دوستی دراز کند، آن را با محبت می‌فشاریم. بنای ما همکاری با همه کسانی است که می‌خواهند با جمهوری اسلامی ایران روابط سالم و سازنده داشته باشند.
رئیس جمهور همچنین با اشاره به تداوم جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، این جنایات را تابلویی روشن در مقابل چشم همه جهانیان توصیف و تصریح کرد: یک وجه تابلویی که از غزه در جهان ترسیم شده نورانیت ایستادگی و مقاومت و جانفشانی است و یک وجه تاریک آن جنایت‌های بی‌نظیر، کودک‌کشی، نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت از سوی رژیم صهیونیستی است که انسان شرم می‌کند مرتکبان این جنایت را انسان بنامد، چرا که آنها فقط شکل انسان هستند.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی با بیان اینکه داعیه حقوق بشر حامیان رژیم کودک‌کش صهیونیستی گوش فلک را کر کرده، اما آنها بزرگترین ناقضان حقوق بشر هستند، اظهار داشت: مگر همین کشورهای غربی تا دیروز ادعای دانش‌دوستی و احترام به دانشگاه نداشتند، پس چگونه شد که به دانشجویانی که جرم‌شان فقط دفاع از مظلومیت مردم غزه است اینچنین حمله کرده و آنها را به جرم حق‌خواهی به خاک و خون کشیدند. امروز رخداد‌های جاری در غزه و رخداد‌های مرتبط با آن چهره غربی‌ها و آمریکایی‌ها را رسوا کرده، اما مردم همین مناطق ۱۷ و ۱۸ از ۴۵ سال قبل دفاع از ملت فلسطین و نابودی رژیم صهیونیستی را فریاد می‌زدند.
رئیس جمهور در پایان با تاکید بر اینکه مشکلات و مسائل مناطق شما با جدیت و سرعت پیگیری و رفع خواهد شد، اظهار کرد: ارتباط ما با شما به همین جلسه و دیدار محدود نخواهد بود. این از افتخارات بنده است که در هر مسئولیتی بوده‌ام رو در رو با مردم نشسته و سخنان و مشکلات آنها را شنیده‌ام. برخی به بنده ایراد می‌گیرند که چرا این همه سفر استانی می‌روم، اما روال کار بنده این نیست که بر اساس گزارش‌ها مشکلات را حل کنم، بلکه در جلسات رو در رو و بدون واسطه به دنبال شناسایی و حل مشکلات هستم؛ یقین بدانید بر عهد خود با شما مردم باقی هستم و باقی خواهم ماند.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»